انتخاب وترجمه: آیت حسینی؛ دانشجوی دکترای علوم زبان واطلاعات دانشگاه توکیو/
تِی‌جو ناکامورا[۱] با نام اصلی هاماکو[۲] ناکامورا در آوریل سال ۱۹۰۰ در شهر کوماموتو[۳] زاده شد.
۱۸ ساله بود که برای نخستین بار هایکوهایش در مجله ادبی «هوتوتوگی‌سو[۴]» به چاپ رسید.
در ۱۹۳۴ به عضویت هیئت تحریریه «هوتوتوگی‌سو» درآمد و در همان سال اولین مجموعه هایکوی خود را با عنوان «برف بهاری[۵]» منتشر کرد.
پس از جنگ در سال ۱۹۴۷ مجله هایکوی «گل‌های باد[۶]» را تأسیس کرد و تا اواخر عمرش به اداره آن پرداخت.
در سال ۱۹۸۰ به عنوان شخصیت فرهنگی[۷] سال ژاپن برگزیده شد و پنج سال بعد جایزه سال آکادمی هنرهای ژاپن[۸] به او اهدا شد.
تی‌جو ناکامورا در ۸۸ سالگی بر اثر نارسایی قلبی درگذشت. از تی‌جو نزدیک سی جلد کتاب شامل جنگ‌های هایکو و موضوعات مرتبط با هایکو منتشر شده است.
در سال ۲۰۰۰ دولت ژاپن تمبری به یادبود این شخصیت فرهنگی منتشر کرد.
هایکوهای تی‌جو را که سرشار از زنانگی و مادرانگی‌اند، آینه تمام نمای ژاپن قبل از جنگ، در طول جنگ و پس از جنگ می‌دانند. هایکو که در اصل مقوله‌ای مردانه تلقی می‌شد، پس از جنگ، با ظهور چند بانوی هایکوسرای برجسته از انحصار مردان درآمد. نقش تی‌جو در آن میان بسیار پررنگ بود.
//بخشی از این هایکوها در شماره دهم همشهری داستان نیز منتشر شده‌است//
۱
روز زمستانی
”برای کبوترها دانه بخر”
اصرار کودک
۲
آخر سال
زنان سرگرم گردگیری
من در سفر
۳
اول زمستان
در گودی سنگ
آب باران
۴
به خاطر مادر، به خاطر کودک
بیشتر می‌تابد
آفتاب زمستان
۵
باران زمستان
دست و دلباز می‌شود
پمپ چاه
۶
روی پل
سوت کشدار کشتی
مه زمستانی
۷
باد شمال
آب زیر پل
به رنگ شب
۸
مه سپید
زودتر سرد می‌شود
چای در تنهایی
۹
شتابان می‌روند
مردم به زادگاهشان
فوجی به دشت یخزده
۱۰
به گلستان سرمازده
برای چه می‌شتابی؟
۱۱
مرغابی
در آب فرو می‌رود، من نیز
چیزی از دست می‌دهم
۱۲
از زیر درختی
به زیر درختی دیگر
پروانه در زمستان
۱۳
آرالیا گل می‌دهد
روز گرم زمستانی
در خانه مادرم
۱۴
مادرم به من می‌اندیشد
من به فرزندم
گل ستاره‌ای
۱۵
در زمستان
هویج هم بزرگ می‌شود
با زخم‌هایش
[7] Person of culture merit
中村汀女