گفت و گو با حسین اسرافیلی شاعر
شعر انقلاب ، ادامه شعر اصیل فارسی است
اشاره:
حسين اسرافیلی در میان شاعران پس از انقلاب نام آشنایی است. اشعار او بردل می نشیند .او شعر را حسی درونی از یک شاعر می دانداما به شعر موضوعی و شاعرانی که متناسب با موضوع هم شعر می گویند ، معتقد است. او در مورد شعر انقلاب می گوید این گونه از شعر همسو با انقلاب و اهداف آن دوران متولد شد اما در گذر زمان به واسطه دوری از هیجانات آن دوران از آن فاصله گرفت. با این شاعر انقلاب و دفاع مقدس پیرامون شعر انقلاب گفت و گویی داشتیم که می خوانید.
حسین اسرافیلی شعر انقلاب را چنین تعریف می کند:شعر انقلاب به شعری اطلاق می شود که مفاهیم انقلا ب و آرمان های انقلاب در آن مطرح بوده وبه آن بخش از شعر که امروز نسبت به آرمان های انقلاب و اهداف انقلاب متعهد است، گفته می شود.
او در مورد پیشینه این گونه از شعر می گوید:پیشینه شعر انقلاب قالب و پیوند خاصی ندارد و ادامه شعر اصیل فارسی است.اما در برهه ای از زمان به دلیل انقلابی که در کشور پدید آمد و جنگی که تحمیل شد نياز به اين بود كه برخی از مفاهیم آگراندیسمان و بزرگ شود و به آن بیشتر پرداخته شود که شعر این کاررا انجام داد.همچنان که در بیشتر مواقع وحتی در مشروطه هم می توان آن را دید. شعر های عصر مشروطه اهداف ، آرمان ها و خواسته های مردم را از مشروطه بیان می کند ولی همچنان ادامه شعرو ادبیات فارسی ماست اما در برهه انقلاب مشروطه نيز این سئوال پیش می آید که اهداف ، آرمان ها و خواسته های مردم از انقلاب و انقلابیون چه بوده ، امادر مجموع این نوع شعر پیشینه خاصی ندارد. جز این که در مقاطعی اتفاقات و پدیده هایی که پیش می آید ، تاثیر بیشتر ی بر شعر می گذارد و اشعار ، رنگ بوی خاص آن زمان و اتفاقات را پیدا می کند و مملکت به آرامشی می رسد و اشعار همین بستر را برای بیان احساسات برمی گزینند.
این که بعد از انقلاب، شعر انقلاب و این ژانر خاص به وجود آمده، این طور نیست.وقتی کشور دچار پدیده هایی تازه می شود ویا مورد هجمه قرار می گیرد ، بسیاری از کسانی که در حوزه ادبیات کار می کنند ، بخشی از نیاز ها و خواسته های خود را مطرح می کنند . انقلاب هم همین طور است.به تناسب انقلاب و حضور آنان که در انقلاب بوده آرمان ها و اهدافشان از انقلاب در شعر هم حضور پیدا کرد. بسیاری از اشعار جنگ و عناصر ی که می توانست سربازان و بسیجیان را تهییج کند و به میدان بکشد ، بیشتر در شعر حضور پیدا کرد و در یک جمله می توان گفت که شعر انقلاب ، شعری موضوعی است.
حسین اسرافیلی به شعر بعد از انقلاب اشاره می کند و می گوید:انقلاب 22بهمن پیروز شد و31شهریور 59عراق به ایران حمله کرد . در ادامه همین اتفاقات بود که شعرهم به این سمت کشیده شد و رنگ بوی دفاع ، تهییج و تحریک پیدا کرد.شاعر انقلاب هم برای دفاع از مرزهای جغرافیایی ، ایمان و عقیده پیدا کرد و آن را در اشعارش نشان داد و شد شاعر جنگ البته این نوع شعر هم شعر موضوعی بود اما شعر انقلاب ، مثل انقلاب که آرمان و اهداف مشخصی را پی گرفت ،راه مشخصی را برگزید و آن اهداف با رنگ و بوی بهتر و بیشتر و غلیظ تری بیان شد و در اصل شعر بعد از انقلاب ، مثل انقلاب رگه های متعهدانه و آرمانگرایانه پیدا کرد.همان چیزی که در ادبیات گذشته ما وجود داشته است.
این شاعر انقلاب و دفاع مقدس ، به پیشینه شعر در ایران اشاره کرد و گفت: ادبیات ما پیش از اسلام آیینی بود حتی در گات ها هم می توان آن را دید و در این کتاب آیین ها به عنوان شعر پیش از اسلام راز و نیاز و گفت و گو با معبود وجود دارد که در مکان های مذهبی اجرا می شد.
شعر ما از قدیم الایام، در اهداف ملی ما حضور داشته است و شاعران مردم را به رعایت مکارم اخلاق ، فتوت و جوانمردی سوق می دادند.حتی در شعر های عاشقانه هم با زبان و بیان نجیبانه همین ویژگی ها مطرح می شد والبته موضوعات هم نجیبانه وهمراه باشرم بود.
این شاعر به تاثیر و تلفیق شعر و موسیقی اشاره کرد و گفت:بعد از پیروزی انقلاب ، هنوز تب و تاب جریانات انقلاب فروکش نکرده بود که روح انقلابی و به تبع آن ،جنگ شدت پیدا کرد و حتی برخی تک فرزند هایشان را هم به جبهه فرستادندو اشعارشاعران هم همسو با آرمانها و اهداف آن زمان سروده می شدو در دل و جان مردم رسوخ می کرد و بسیاری از رزمندگان ، اشعار شاعران را زمزمه می کردند .حتی برخی از اشعار شاعران در جنگ نمود داشت و از آن ها به عنوان نوحه سرایی و ایجاد تهییج استفاده می شد. برخی هم توسط صدا و سیما و سایر مراکز توسط خوانندگان خوانده و ضبط می شد و از شبکه های تلویزیونی و رادیو پخش می شد .این مسئله فقط در مورد اشعار جنگ مصداق ندارد بلکه اوایل انقلاب هم اشعاری را برخی خوانندگان خواندند که بسیار فراگیر و گسترده شد و در میان مردم هم جایگاه خود را پیدا کرد. موسیقی و شعر از دیرباز پیوندی با هم داشتند که امروزه این پیوند بیشتر و تاثیر گذارتر هم شده است.
اسرافیلی در مورد این که شعرانقلاب پیشروتر بوده یا داستان و رمان می گوید: فکر می کنم که شعر پیشرو تر بوده ووظیفه اش را در همان برهه از زمان به خوبی انجام داد.شعر بیشتر از سایر رشته های هنری در صحنه حضور داشته اما شعر با اندیشه آدم ها گره خورده است و در دوران تب و تاب انقلاب وحتی جنگ بود که برخی از اشعارساخته می شد.
وی به تاثیر زمان اشاره می کند و می گوید:هر چه از زمان وقوع انقلاب فاصله می گیریم ، ممکن است که شاعرنتواند به احساسات گذشته و حس و حال آن روزها برگرددو اگر هم اتفاقی در احساسات شاعر رخ دهد،نادر است و به سختی اتفاق می افتد . درواقع تب و تاب یک جریان مثل انقلاب باید جود داشته باشد تا حس شاعر هم تکرار شود. شعر گره خورده به عواطف و احساسات است.وقتی احساست جریحه دارمی شود ، شاعران شعر می گویندو شعری تولد پیدا می کند اما رمان، داستان و فیلم و نمایشنامه یک کار اندیشیده شده است و بعد از این هیجانات و اتفاقات در گذر زمان، نویسنده باید بیندیشد و موضوعات و روایات را کشف کند واتفاقات را در داستان و فیلمنامه اش بگنجاند .
