زبان همدلی

به گزارش خبرنگار مهر، در این کتاب بیش از 40 نفر از نامدارترین شاعران و نویسندگان گذشته و معاصر ایران به مخاطبان ترکیه­ای معرفی شده است.

آنگونه که در مقدمه­ کتاب آمده است، کتاب "زبان همدلی" به پیشنهاد استادان دانشگاه استانبول برای تدریس برخی از واحدهای درسی تهیه شده است.

در مقدمه کتاب آمده است: زبان فارسی زبان شعر، عرفان و فلسفه است وآشنایی با این زبان مقدمه­ شناخت منابع عظیمی از متون ادبی، عرفانی و فلسفی  است که در طول سده­های گذشته در قالب این زبان آفریده شده است.

ایران و ترکیه پیوندهای چند هزار ساله دارند. در دوره­ هخامنشیان، یعنی بیش از دوهزار سال پیش آسیای صغیر در قلمرو ایرانیان بود و در سایه­ همین ارتباطات، زمینه­های تبادلات فرهنگی و هنری فراهم­تر شد.  بعد از تشکیل دولت سلجوقی در این منطقه، این پیوندها و ارتباطات بیش از پیش گسترش یافت.

بنیان­گذاران ترکیه، یعنی خاندان سلجوقی پیش ازپیروزی بر رومیان و قبل از اینکه وارد سرزمین کنونی ترکیه بشوند با زبان فارسی و فرهنگ ایرانی آشنا بودند و بعد از آن نیز زبان فارسی زبان رسمی مورد علاقه­ی آن­ها بود. حاکمان سلجوقی به فرهنگ و ادب ایران علاقه­مند بودند و از گسترش فرهنگ ایرانی – اسلامی در قلمروهای زیر نفوذشان پشتیبانی می­کردند. این دو ملت، مشترکات فراوان قومی، دینی  و فرهنگی دارند. یکی از نمودهای روشن این اشتراکات در زبان این دو ملت، بویژه در زبان ترکی آشکارا دیده می­شود.

 بسیاری از نویسندگان، شاعران و دولتمردان ترک­زبان در دوره­ سلجوقیان و نیز عثمانیان، آثاری را به فارسی پدید آورده­اند و تعداد کثیری از آنان زیر تاثیر شاعران بزرگ ایرانی، همچون نظامی، سعدی، حافظ و دیگران بوده ­اند.

در طول قرن­های گذشته، هزاران نسخه­ از آثار فارسی به همت ادیبان، دانشمندان و کاتبان ترک، نوشته شده و متون ادبیات فارسی  بارها و بارها در این سرزمین، ترجمه، شرح و تفسیر شده است.

آثار عظیم جلال­الدین مولوی که در زمان حاضر نیز در ترکیه به گستردگی مورد توجه است، به زبان فارسی سروده و نوشته شده است. متون شعر و نثر ترکی پر از واژه­ها و اصطلاحات فارسی است. و امروزه نیز بسیاری از واژه­های رایج در زبان ترکی بنیاد فارسی دارند.

از همین­روست که آشنایی مردم ترکیه با زبان و ادبیات فارسی در شناخت شایسته­تر ادبیات و فرهنگ گذشته­ آنان نیز بسیار کارساز است. فهم کامل و شایسته متون ترکی دوره عثمانی در گرو آشنایی با سه زبان ترکی، فارسی و عربی­ست.

در مناسبات دنیای معاصر نیز دو کشور ایران و ترکیه دارای منافع مشترک فراوان هستند. نزدیکی، دوستی و هم­گرایی این دو کشور می­تواند زمینه­های بخشی از خوشبختی دو ملت همسایه را فراهم نماید. و فرهنگ­وران، ادیبان و هنرمندان دو کشور، بیشتر از دیگران، می­توانند این هم­گرایی و دوستی را عمق  بخشند و گسترش دهند...

از کاووس حسن‌لی تا کنون کتاب­های مختلفی منتشر شده است. از مهم ترین کتاب­های حسن لی می­توان به چند مورد اشاره کرد که فرهنگ سعدی­پژوهی، راهنمای موضوعی حافظ­شناسی، گونه­های نوآوری در شعر معاصر ایران، چشمه­خورشید(درباره­حافظ)، دیگر گونه­خوانی متون گذشته، راهنمای موضوعی سعدی­شناسی، کارنامه­ تحلیلی خیام­پژوهی(مشترک با دکتر سعید حسامپور) رنگ از رخ تمام قلم‌ها پریده‌است، به لبخند آیینه‎ای تشنه‎ام  و... ازجمله آثار وی است.

چند تصحیح کتاب نیز در کارنامه علمی دکتر حسن­لی وجود دارد که همه­ آن متون برای نخستین بار تصحیح و منتشر شده­اندکه دیوان امین­الدین بلیانی، مثنوی وامق و عذرا،  مثنوی اشتر نامه  و مهر و ماه (مشترک با دکتر کاووس رضایی)، از جمله­ آن­هاست. برخی از کتابها و اشعار دکتر حسن لی به زبان­های دیگر از جمله عربی، ترکی استانبولی و فرانسه ترجمه و منتشر شده است.